Tijdens het inrichten van een werkplek, winkel of publieke ruimte denken maar weinig mensen aan het belang van een goed lichtplan. Even een paar lampen ophangen of lantaarnpalen neerzetten en dan ben je er wel, toch? Helaas, op deze manier ontstaan er onveilige situaties en ben je vaak juist duurder uit, omdat de verlichting niet kostenefficiënt en duurzaam is. Bovendien laat je zo ook veel kansen onbenut op het gebied van gezondheid, comfort, marketing en productiviteit.
Hoog tijd dus om je in het onderwerp te verdiepen. Want welke voordelen heeft goede verlichting? Wat is het precies? En hoe gaat een lichtontwerper te werk?
Goed verlichting heeft voordelen voor zowel binnen- als buitenruimtes. Denk bijvoorbeeld aan winkels, werkplekken, hotels, stadspleinen, winkelstraten, monumenten en verkeerskruispunten. Het belangrijkste is dat de verlichting aansluit bij de specifieke ruimte en de behoeften en wensen van de klant.
Goede verlichting kent de volgende voordelen:
Deze voordelen van licht gelden alleen als het lichtontwerp goed aansluit bij de specifieke ruimte en de doelstellingen van jouw bedrijf, organisatie of gemeente. Dit laat zich het beste illustreren aan de hand van een paar voorbeelden.
Stel, je hebt twee supermarkten: een budgetsupermarkt (denk aan de Aldi) en een supermarkt in het hogere segment (bijvoorbeeld Albert Heijn). De budgetsupermarkt kiest voor overal hetzelfde neutrale, witte licht. De duurdere supermarkt maakt juist gebruik van verschillende lichttechnieken en spotlights, zoals sprankelend groen licht bij de groenteafdeling. De groenten en het fruit ogen hierdoor extra aantrekkelijk en vers.
Welke invloed heeft dit op winkelende klanten? In de budgetsupermarkt hebben klanten het gevoel dat alles goedkoop is door het gebrek aan focus. Het licht schept geen sfeer, waardoor ze snel doorlopen. In de duurdere supermarkt heerst door het wisselende licht een aangenamere sfeer en ogen sommige producten exclusiever. Hierdoor blijven klanten langer en wordt hun aandacht naar specifieke producten getrokken.
Een ander voorbeeld laat zien dat licht zelfs letterlijk van levensbelang is. Licht heeft een groot effect op de gezondheid van mensen. Denk bijvoorbeeld aan het slaap-waakritme. Dit is extra belangrijk in een ziekenhuis, waar patiënten bijna de hele dag binnen zijn. Slechte lichtinval en donkere of juist overbelichte ruimtes verstoren het slaap-waakritme en veroorzaken een slecht humeur.
Goed lichtontwerp ondersteunt juist het natuurlijke slaap-waakritme en vergroot het comfort van patiënten en personeel. Een lichtontwerper houdt rekening met het natuurlijke daglicht en vult dit waar nodig aan met comfortabel kunstlicht. Op deze manier kunnen patiënten optimaal revalideren.
Hoe maakt een lichtontwerper een passend lichtplan bij de specifieke ruimte? Waar kijkt hij precies naar? Een lichtontwerper maakt zijn ontwerp altijd op basis van de economische, sociale en ecologische doelstellingen van de klant. Hierbij houdt hij rekening met vier verschillende lagen.
Er gelden normen en richtlijnen waar goed licht aan moet voldoen, of dit nu in de buitenruimte of een gebouw is. Een lichtontwerper past deze richtlijnen toe op de specifieke wensen van de klant. Een technisch tekenaar heeft bijvoorbeeld ander licht nodig op de werkplek dan een receptionist.
Licht trekt de aandacht naar wat jij wilt laten zien. Een goede lichtontwerper houdt hier rekening mee. Wat wil jij in de schijnwerpers zetten? Denk bijvoorbeeld aan kenmerkende elementen uit jouw gemeente of de belangrijkste plek binnen jouw bedrijf.
Hoe wil je gezien worden? Een lichtontwerper versterkt het gewenste imago en draagt bij aan de marketingdoelen. Voor gemeentes is dit bijvoorbeeld een duurzaam beleid. In een winkel of showroom presenteer je met behulp van licht je producten als goede budgetoptie of juist als exclusief.
Een goede lichtontwerper weet dat geen enkele ruimte hetzelfde is. Hij geeft een buitenruimte, façade, werkplek, winkel of gebouw iets unieks mee, waardoor bezoekers het niet snel zullen vergeten. Denk bijvoorbeeld aan het laten terugkomen van specifieke kleuren van jouw merklogo of wapenschild in het licht. Of aan projecties van de kenmerken uit je gemeente waar je trots op bent.
Een lichtontwerper draagt aan de hand van de vier lagen bij aan de behoeften en wensen van de klant. Hij werkt altijd op basis van wetenschappelijke inzichten, huidige normen en de nieuwste lichttechnieken. Elke opdracht is weer anders, maar er zijn grofweg twee situaties te onderscheiden:
Op deze manier weet de lichtontwerper altijd de juiste oplossingen aan te dragen die de voordelen van licht optimaal benutten.
Over de auteur
Arjen van der Cruijsen werkt sinds 2012 als lichtontwerper. Daarvoor rondde hij de Master in Architecturaal Lichtontwerp af aan de Polytechnische Universiteit van Madrid. Hij ontwerpt licht voor bedrijven, overheden en particulieren op basis van de nieuwste technieken en inzichten. Dit doet hij volgens de filosofie: Licht draait om jou. Het laat je zien, kijken en verwonderen.
Stuur een WhatsApp